Geschreven door Peter van der Reijden | 20 januari 2012
Op dit blog besteden we veel aandacht aan online training, didactiek en vaardigheidsontwikkeling. Regelmatig interviewen we een ‘thought leader’ op dit gebied en vandaag leggen we vijf vragen voor aan Marcel de Leeuwe, Apple Distinguished Educator & Education Mentor, blogger op Leerbeleving.nl en redactielid voor e-learning.nl.
1. In hoeverre geloof je dat soft skills online getraind kunnen worden?
Ze kunnen prima getraind worden online. Natuurlijk moeten softskills (en alle andere skills) uiteindelijk verder worden ontwikkeld en worden toegepast in een praktijksituatie maar de eerste aanzet kan prima gebeuren met een training. Zelf heb ik veel ervaring met het online trainen van softskills al dan niet in combinatie met een face-to-face training en ik merk dat het online trainen een paar voordelen biedt boven de sessies met bijvoorbeeld een acteur. Ik zie het ook vaak als een drietrapsraket. Online trainen is een mooie en veilige eerste stap om softskills te trainen (bijvoorbeeld met een interactieve case), een aanvullende sessie met een trainer en acteurs biedt een mogelijkheid om het nog verder in te oefenen en tenslotte kunnen we middels coaching op de werkvloer de transfer optimaliseren en het geleerde borgen.
2. Welke ontwikkelingen op het gebied van online soft skills training vind je het meest veelbelovend? Kan je een goed voorbeeld noemen?
De inzet van video vind ik de grootste stap. Niet alleen in kant en klaar digitaal lesmateriaal waarbij lerenden een goede indruk krijgt en het zelfs interactief kan inoefenen maar vooral in leersituaties waarbij de lerende de mogelijkheid krijgt om eigen gedrag op te nemen en daar samen met anderen op te reflecteren. Dit kan een hele krachtige leerervaring opleveren. Zelf heb ik dit verschillende jaren uitgevoerd bij online didactische trainingen (voor SeniorWeb) waarbij lessituaties met een simpele camera werden opgenomen en vervolgens in de leeromgeving geplaatst. Collega's (allemaal trainers die de didactische training volgden) observeerden de situaties en plaatsten vervolgens feedback.
3. Wat is volgens jou de grootste uitdaging als het gaat om het online trainen van soft skills?
Het vertrouwen wekken en het bieden van een veilige omgeving, zeker als er in groepen wordt geleerd. Een zelfstudie online training waarbij casussen worden gebruikt biedt een veilige omgeving, dit geven lerenden ook aan als een van de grote voordelen van het online inoefenen van softskills. Maar uiteindelijk biedt een groepsproces zeker een didactische meerwaarde. Dan vinden mensen het vaak eng en moet je als trainer erg duidelijk zijn over de privacy en zorgen dat iedereen zich veilig voelt. Video is krachtig maar eng en je moet bijvoorbeeld duidelijk maken wat er met het materiaal gebeurt en wie het mag zien. Mijn stellige overtuiging is dat het materiaal binnen de groep lerenden moet blijven, er wordt alleen iets gedeeld naar de manager door de werknemer zelf. Op diens initiatief.
De volgende twee vragen hebben betrekking op e-learning in het algemeen:
4. Met het oog op de toekomst: op welke ontwikkelingen verheug jij je en welke vrees je?
Ik vrees alleen een verder verschraling van online leren door het idee dat e-Learning het overpompen van kennis met wat multimedia is en een eindtoets. Ik geloof dat een traditionele webbased training een erg beperkt rendement heeft.
Ik verheug me op het feit dat leeroplossingen steeds meer een gevarieerd en onderwijskundige goed ontwerp hebben waarbij de lerende echt iets beleeft. Hij moet geraakt worden en betrokken worden, zelf actief de leerstof verwerken. Leren en werken zal door mobiel leren nog dichter bij elkaar komen te liggen en dat biedt goede kansen.
Leren is beleven en dat geldt bij ieder ontwerp van een leertraject. De focus mag best meer op rendement liggen (effect op functioneren) en dat vraagt om krachtige, gevarieerde leerinterventies. Creativiteit is hier het sleutelwoord. Laat mensen ook deels hun eigen leermateriaal ontwikkelen. Dus onderwijskundig ontwerpers: kom met iets beters dan de webbased trainingen! Het leren vindt plaats bij de lerenden, we moeten geen leermateriaal ontwikkelen maar leerervaringen.
5. Bij welke weblogs, personen of organisaties vind jij inspiratie?
Pfff, bij heel veel. Natuurlijk volg ik graag edublogs zoals die van Wilfred Rubens, Fons van den Berg, Hans de Zwart en Florina Blokland maar zelf haal ik ook veel uit zaken buiten het leerdomein. Het boek 'De beleveniseconomie' van Joseph Pine en James Gilmore heeft me de ogen geopend en heeft me verleid om dit concept op e-Learning toe te passen (vandaar mijn blognaam Leerbeleving). Alle TED filmpjes bieden nieuwe inzichten, maar ook activiteiten zoals de Dutch Design Week zijn geweldig om vanuit andere domeinen naar leren en naar usability te kijken. En als Apple Education Mentor word ik geïnspireerd door de zienswijze van Apple op het gebied van mobiel leren, digital storytelling en de actieve rol van lerenden. Verder volg ik foto- en filmcursussen om mijn blik te verleggen. Je leert dan echt anders tegen de werkelijkheid aan te kijken.
Eigenlijk inspireren me ook dingen waar ik me betrokken bij voel. Zo heb ik lang in het ziekenhuis gelegen met kanker en ik werd geraakt door de liefde voor het vak en de mensen van iedereen die er werkt én ik vond dat er veel verbeterd kon worden. Vandaar dat ik zelf een iPad app heb ontworpen om patiënten te ondersteunen en de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Ik voel een enorme gedrevenheid om dit te doen en heb inmiddels het ontwerp gepresenteerd bij de kwaliteitsmanager van mijn ziekenhuis (Jeroen Bosch Ziekenhuis).
Het meeste inspiratie vind ik denk ik bij klanten waar ik projecten uitvoer. Of dat nou scholen of bedrijven zijn, bij elke opdracht word ik gedwongen om opnieuw te kijken naar complexe situaties en vragen. En de energie die ik krijg van deelnemers aan mijn opleidingen en coachingstrajecten rondom e-Learning prikkelen me om het uiterste uit mezelf te halen.
Over Marcel de Leeuwe
Marcel omschrijft zichzelf als "e-learning enthousiasteling" en stelt als geen ander de Leerbeleving van de lerenden centraal. Zoals ook wel blijkt uit zijn inspiratiebronnen, benadert Marcel e-learning (op zijn weblog) vanuit diverse invalshoeken. Marcel is daarnaast actief bij Stoas Learning en is gecertificeerd Apple Distinguished Educator en Apple Education Mentor. Volg Marcel op @marceldeleeuwe en lees zijn blog op www.leerbeleving.nl